آیا حذف ارز ترجیحی تأثیری بر سفره خانوارها داشته است؟
حذف ارز ترجیحی در ایران، تأثیرات گستردهای بر وضعیت معیشتی خانوارها داشته است. در حالی که هدف از این سیاست، بهبود تخصیص منابع و کنترل تورم بود، اما پیامدهایی چون افزایش قیمت کالاهای اساسی و کاهش قدرت خرید خانوارها را نیز به دنبال داشته است. در این مقاله به بررسی پیامدهای حذف ارز دولتی بر زندگی روزمره و سفره خانوادههای ایرانی میپردازیم.
به گزارش رویداد ۳۶۰؛ حذف ارز ترجیحی بهعنوان یکی از اصلاحات اقتصادی مهم در ایران شناخته میشود. ارز ترجیحی که برای واردات کالاهای اساسی به نرخ پایینتر در دسترس قرار میگرفت، هدفش حمایت از قدرت خرید مردم و کنترل قیمتها بود. با این حال، در سالهای اخیر دولت به دلیل محدودیتهای اقتصادی و نیاز به مدیریت بهتر منابع ارزی، تصمیم به حذف این نوع ارز گرفت. این اقدام اثرات متعددی بر اقتصاد و معیشت مردم داشته است.
۱٫ افزایش قیمت کالاهای ضروری
پس از اجرای سیاست حذف ارز دولتی، بسیاری از کالاهای اساسی از جمله روغن، گوشت و برنج با افزایش قیمت مواجه شدند. به دلیل وابستگی این کالاها به واردات، حذف ارز دولتی منجر به افزایش هزینههای تولید و در نتیجه افزایش قیمتها شده است. این موضوع به طور مستقیم بر سفره خانوارها اثر گذاشته و برخی اقلام به دلیل گرانی از سبد خرید مردم حذف شدهاند.
۲٫ کاهش قدرت خرید و تأثیرات آن بر دهکهای پایین
کاهش ارز حمایتی، بیشترین تأثیر را بر دهکهای پایین و متوسط جامعه گذاشته است. خانوادههای با درآمد پایین که بیشترین بخش درآمد خود را صرف تهیه مایحتاج روزانه میکنند، از افزایش قیمتها آسیب بیشتری دیدهاند. این امر به کاهش قدرت خرید آنها و افزایش فشارهای معیشتی منجر شده است.
۳٫ اقدامات حمایتی دولت برای جبران هزینهها
دولت برای کاهش اثرات لغو ارز حمایتی اقدام به پرداخت یارانههای نقدی و توزیع کالاهای یارانهای کرده است. این سیاستها به منظور جبران بخشی از هزینههای خانوارها اجرا شدهاند. اگرچه این اقدامات تا حدی موثر بوده، اما بسیاری از کارشناسان بر این باورند که نیاز به راهحلهای ساختاریتر و پایدارتر برای حمایت از قشرهای ضعیف جامعه وجود دارد.
۴٫ آینده اقتصادی پس از حذف ارز دولتی
در بلندمدت، حذف ارز دولتی میتواند به اصلاح ساختار اقتصادی و کاهش فساد ارزی کمک کند. اما در عین حال، بدون سیاستهای حمایتی مناسب، ممکن است تأثیرات منفی این اقدام بر معیشت خانوارها ادامه یابد. کارشناسان پیشنهاد میکنند که دولت با حمایت از تولید داخلی و تقویت صنایع ملی، زمینه را برای کاهش وابستگی به واردات و در نتیجه کاهش آسیبهای ناشی از نوسانات ارزی فراهم کند.
نتیجهگیری
حذف ارز دولتی، تأثیرات متعددی بر سفره خانوارهای ایرانی گذاشته است. این سیاست اگرچه با هدف بهبود تخصیص منابع و کاهش فشارهای ارزی اجرا شد، اما در کوتاهمدت مشکلاتی همچون افزایش قیمتها و فشارهای معیشتی را برای اقشار کمدرآمد به دنبال داشته است. به نظر میرسد که موفقیت این سیاست به میزان توانایی دولت در اجرای برنامههای حمایتی و تقویت تولید داخلی بستگی دارد.
منابع
- نادری، محمدرضا و همکاران. “بررسی اثرات حذف ارز دولتی بر قیمت کالاهای اساسی.” نشریه اقتصاد ایران، ۱۴۰۲.
- سازمان برنامه و بودجه ایران. “گزارش تحلیلی تأثیر حذف ارز دولتی بر معیشت خانوارها.” ۱۴۰۱.
- موسوی، علی. “پیامدهای حذف ارز حمایتی بر دهکهای پایین درآمدی.” مجلهی مدیریت اقتصادی، ۱۴۰۰.
بیشتر بخوانید:
- علاقهمندی نروژ به سرمایهگذاری در ایران و فرصتهای تازه همکاریهای اقتصادی
- رشد نقدینگی در اقتصاد ایران؛ تهدید یا فرصت؟
- واریز یارانه نقدی آبان ۱۴۰۳ / تغییرات جدید و زمانبندی پرداخت برای دهکهای مختلف
انتهای پیام
