تصادفات جاده‌ ای سالانه جان هزاران نفر را می‌گیرد و بار سنگینی بر دوش نظام سلامت می‌گذارد، درحالی‌که نبود برنامه‌های پایدار، روند کاهش این حوادث را کند کرده است.

ایرج ضاربان، دکترای تخصصی آموزش و ارتقای سلامت، می‌گوید که 3 عامل انسانی، خودرو و زیرساخت‌های جاده‌ای نقش کلیدی در بروز سوانح رانندگی دارند. درحالی‌که وزارت بهداشت مسئولیت مستقیم در مدیریت این عوامل ندارد، اما بیشترین فشار ناشی از پیامدهای تصادفات بر دوش این نهاد قرار می‌گیرد. ازاین‌رو، ایجاد یک سازوکار هماهنگ میان دستگاه‌های اجرایی و تدوین سیاست‌های پایدار، ضرورتی است که نمی‌توان آن را نادیده گرفت.

چرا هماهنگی بین‌بخشی کلید کاهش سوانح جاده‌ای است؟

تصادفات جاده‌ ای یکی از چالش‌های مهم حوزه بهداشت عمومی و ایمنی در کشورها محسوب می‌شود که پیامدهای گسترده‌ای بر سلامت جامعه، اقتصاد ملی و نظام سلامت دارد. این حوادث معمولاً ناشی از تعامل 3 عامل اصلی یعنی انسان، خودرو و جاده است. بااین‌حال، کنترل و مدیریت این عوامل در حیطه اختیارات وزارت بهداشت نیست، اما این وزارتخانه مجبور است پیامدهای کم‌کاری سایر نهادهای مسئول را مدیریت کند. از همین رو، ضرورت هماهنگی بین‌بخشی و تدوین سیاست‌های پایدار برای کاهش تصادفات و مرگ‌ومیر ناشی از آن بیش از پیش احساس می‌شود.

در ساختار مدیریتی کشور، شورای عالی سلامت و امنیت غذایی یکی از ارکان اصلی تصمیم‌گیری و سیاست‌گذاری در حوزه سلامت است که می‌تواند نقش مؤثری در هماهنگی میان دستگاه‌های اجرایی مرتبط با ایمنی حمل‌ونقل ایفا کند. این شورا با همکاری نهادهای مسئول از جمله وزارت راه و شهرسازی، وزارت کشور، نیروی انتظامی، سازمان راهداری و حمل‌ونقل جاده‌ای، سازمان استاندارد، خودروسازان و دیگر ذی‌نفعان، می‌تواند برنامه‌های عملیاتی مؤثری برای کاهش تصادفات تدوین و اجرا کند.

بیشتر بخوانید:

• فرار از صحنه تصادف / آیا خسارت جانی قابل جبران است؟
• پویش نه به تصادف / چرا بررسی سلامت ترمز خودرو ضروری است؟
• نه به تراژدی، بله به آینده‌ای امن / فراخوان تحول فرهنگی در برابر تصادفات جاده‌ای

لزوم تدوین برنامه‌های بلندمدت برای کاهش تصادفات

برای کاهش تلفات جاده‌ای، اجرای اقدامات مقطعی مانند پویش‌های محدود و تبلیغات کافی نیست. آنچه ضروری به نظر می‌رسد، تدوین برنامه‌ریزی بلندمدت و پایدار در 3 حوزه کلیدی است:

1 – عامل انسانی

• ارتقای فرهنگ رانندگی از طریق گنجاندن مباحث ایمنی ترافیک در نظام آموزشی
• افزایش نظارت بر رعایت قوانین و مقررات راهنمایی و رانندگی
• بهبود شرایط جسمی و روانی رانندگان حرفه‌ای از طریق معاینات دوره‌ای و ارزیابی‌های روان‌شناختی

2 – خودرو

• اعمال استانداردهای سخت‌گیرانه‌تر بر کیفیت خودروهای داخلی
• الزام خودروسازان به ارتقای ایمنی محصولات با تجهیز به فناوری‌هایی مانند ترمز ضدقفل (ABS)، سیستم هشداردهنده برخورد و کیسه‌های هوای پیشرفته
• اجرای سیاست‌های تشویقی برای جایگزینی خودروهای فرسوده با مدل‌های ایمن‌تر

3 – زیرساخت‌ها و جاده‌ها

• بهبود کیفیت جاده‌ها و رفع نقاط حادثه‌خیز بر اساس تحلیل‌های علمی و داده‌محور
• استفاده از سیستم‌های هوشمند مدیریت ترافیک برای کاهش تصادفات
• توسعه حمل‌ونقل عمومی ایمن و کارآمد به‌عنوان جایگزین مناسب برای ترددهای پرخطر

تصادفات جاده‌ای یک معضل چندبعدی است که مقابله با آن نیازمند هماهنگی بین‌بخشی، تدوین سیاست‌های پایدار و اجرای راهکارهای علمی و عملی است. وزارت بهداشت، با وجود عدم مسئولیت مستقیم در کنترل عوامل تصادفات، ناگزیر به مدیریت پیامدهای آن است. شورای عالی سلامت و امنیت غذایی می‌تواند با ایجاد یک سیاست هماهنگ میان دستگاه‌های اجرایی، زمینه کاهش تصادفات و مرگ‌ومیرهای ناشی از آن را فراهم آورد. تدوین برنامه‌های بلندمدت، استانداردسازی خودروها، بهبود زیرساخت‌های جاده‌ای و ارتقای فرهنگ رانندگی از جمله اقداماتی هستند که می‌توانند در کاهش این بحران تأثیر چشمگیری داشته باشند.

انتهای پیام