کاهش بیکاری جوانان در ایران: دستاورد واقعی یا آمار فریبنده؟
در حالی که نرخ بیکاری جوانان ایران در سال‌های اخیر کاهش یافته، آمارهای پنهان از بحران‌های عمیق‌تری حکایت دارند. با افزایش جمعیت NEET (جوانانی که نه شاغل‌اند، نه تحصیل می‌کنند)، بسیاری از کارشناسان بر این باورند که این کاهش به قیمت مخفی ماندن مشکلات اقتصادی و اجتماعی است. آیا کاهش بیکاری جوانان ایران در ایران دستاوردی واقعی است یا تنها یک آمار فریبنده برای پوشاندن بحران‌های نهفته در بازار کار؟
به گزارش رویداد 360 به نقل از ساعدنیوز، جمعیت جوان ایران، با ویژگی‌هایی چون نرخ بالای رشد جمعیت فعال و مشکلات عمده‌ای نظیر بیکاری پنهان، کم‌کاری و ضعف سیستم آموزشی در مهارت‌آموزی، همچنان با چالش‌های جدی در بازار کار مواجه است. در حالی که نرخ بیکاری جوانان در سال‌های اخیر کاهش یافته، روند کاهشی این شاخص، همراه با پدیده‌های دیگری مانند افزایش مدت تحصیلات عالی و رشد جمعیت NEET (جوانانی که نه شاغل هستند، نه در حال تحصیل یا مهارت‌آموزی)، نگرانی‌های بیشتری را به همراه دارد.
کاهش نرخ بیکاری، اما با افت جمعیت فعال جوانان
براساس داده‌های مرکز آمار ایران، نرخ بیکاری جوانان در گروه سنی 15 تا 24 سال از 29 درصد در سال 1384 به 19.4 درصد در تابستان 1403 کاهش یافته است. این کاهش نرخ بیکاری در ظاهر مثبت به نظر می‌رسد، اما بررسی‌ها نشان می‌دهد که در همین دوره، تعداد جوانان بیکار از 1.36 میلیون نفر در سال 1384 به 529 هزار نفر در تابستان 1403 کاهش یافته است. در عین حال، تعداد جمعیت این گروه سنی نیز از 17.7 میلیون نفر در سال 1384 به 11 میلیون نفر در سال 1402 کاهش پیدا کرده است، که حکایت از کاهش جمعیت فعال دارد.
جمعیت NEET و مشکلات بازار کار
یکی از علل کاهش نرخ بیکاری جوانان، رشد جمعیت NEET است. طبق تعریف، NEETها شامل جوانانی هستند که نه شاغلند، نه در حال تحصیل و نه در فرآیند مهارت‌آموزی. این گروه، که عمدتاً شامل جوانانی است که از تحصیل دست کشیده و به دلایل مختلف وارد بازار کار نشده‌اند، از جمله مشکلات اساسی بازار کار ایران به شمار می‌روند. براساس داده‌های مرکز آمار ایران، تعداد NEETها از 3.9 میلیون نفر در سال 1393 به 2.8 میلیون نفر در سال 1402 کاهش یافته است. این کاهش به نظر مثبت می‌رسد، اما در واقع با کاهش 10 درصدی جمعیت جوانان در سن 15 تا 24 سال در همین دوره همراه بوده است.
تحصیلات و مهارت‌آموزی: چالش‌های اساسی
با وجود افزایش نرخ باسوادی و اقدامات متعدد برای ریشه‌کن کردن بی‌سوادی، همچنان چالش‌هایی در زمینه مهارت‌آموزی و تطابق تحصیلات با نیازهای بازار کار وجود دارد. نظام آموزشی ایران به ویژه در حوزه آموزش مهارت‌های عملی و فنی، نتوانسته است نیازهای واقعی بازار کار را برآورده کند. این مشکل به افزایش نرخ بیکاری پنهان، گسترش مشاغل غیررسمی و مهاجرت‌های گسترده جوانان منجر شده است.
نگرانی‌ها: بیکاری و تبعات اجتماعی
با اینکه کاهش نرخ بیکاری جوانان در ظاهر اتفاق مثبتی به نظر می‌رسد، اما این کاهش نرخ بدون توجه به افزایش مشکلات اقتصادی و اجتماعی ناشی از جمعیت NEET، نمی‌تواند نادیده گرفته شود. وجود 3 میلیون نفر NEET در ایران نه تنها نشان‌دهنده اتلاف نیروی کار بالقوه است، بلکه می‌تواند منجر به افزایش بار اقتصادی بر دوش خانواده‌ها و ایجاد چالش‌های اجتماعی نظیر افزایش جرم، خشونت‌های شهری و ناآرامی‌های اجتماعی شود. به همین دلیل، سیاست‌گذاران ایرانی همچنان بر ضرورت ایجاد فرصت‌های شغلی متناسب با مهارت‌های جوانان و اصلاحات اساسی در نظام آموزشی و مهارت‌آموزی تأکید دارند.
با وجود کاهش نرخ بیکاری جوانان، مشکلات ساختاری بازار کار ایران، به ویژه در زمینه عدم تطابق مهارت‌ها با نیازهای بازار و رشد جمعیت NEET، همچنان تهدیدی جدی برای توسعه اقتصادی و اجتماعی کشور به شمار می‌روند. برای دستیابی به اشتغال پایدار و کاهش بیکاری در میان جوانان، لازم است که دولت ایران اقدامات گسترده‌ای در زمینه آموزش مهارت‌ها، اصلاحات ساختاری در بازار کار و ایجاد فرصت‌های شغلی متناسب با رشد جمعیت فعال انجام دهد.
مطالعه بیشتر:
- تکلیف متناسب سازی حقوق بازنشستگان کشوری مشخص شد
- ایرانی ها در اقدامی بی سابقه پشت سوباسا را خالی کردند!
- قیمت طلا و سکه امروز ۵ آذر ۱۴۰۳ / جدول کاهش قیمت طلا و سکه
انتهای پیام
