تصادفات رانندگی، یکی از مهم‌ترین بحران‌های حمل‌ونقل در ایران است که سالانه جان هزاران نفر را می‌گیرد و هزینه‌های سنگینی برای کشور به بار می‌آورد. در حالی که بسیاری از کشورهای منطقه توانسته‌اند با بهبود ایمنی جاده‌ها و خودروها، آمار تلفات رانندگی را به طرز چشمگیری کاهش دهند، ایران همچنان با آمارهای نگران‌کننده‌ای در این زمینه مواجه است. در این گزارش، به بررسی آمار تلفات رانندگی در ایران و مقایسه آن با کشورهای همسایه مانند عراق و ترکیه می‌پردازیم و نقش خودروهای ایمن‌تر در کاهش تلفات را تحلیل خواهیم کرد.

وضعیت تصادفات در ایران

آمارها نشان می‌دهند که تصادفات رانندگی در ایران همچنان در مقایسه با کشورهای منطقه بسیار بالاست. بر اساس آخرین گزارش‌ها، در سال ١۴٠٢، ۲۰ هزار و ۴۵ نفر در ایران بر اثر تصادفات رانندگی جان خود را از دست داده‌اند. این رقم نشان‌دهنده وضعیت هشداردهنده‌ای است که باید برای کاهش آن تدابیر جدی‌تری اندیشیده شود. به عبارت دیگر، ایرانی‌ها به طور میانگین حدود ۹ برابر بیشتر از همسایگان خود در تصادفات رانندگی جان خود را از دست می‌دهند.

ترکیه مدل موفق در کاهش تلفات

در مقابل، کشورهای همسایه‌ای مانند ترکیه که از نظر جمعیت و تعداد خودرو تا حدی مشابه ایران هستند، وضعیت به مراتب بهتری در زمینه ایمنی جاده‌ها و خودروها دارند. طبق آمار رسمی ترکیه، در سال ۲۰۲۴ تعداد ٢٧١٣ نفر در این کشور بر اثر تصادفات رانندگی جان خود را از دست داده‌اند. به این ترتیب، تلفات رانندگی در ترکیه حدودا ٨ برابر کمتر از آمار تلفات رانندگی ایران است، در حالی که تعداد تصادفات در این کشور تنها ۲۸ درصد کمتر از ایران است، اما تعداد کشته‌ها و زخمی‌ها در ایران ۷۷۵ درصد بیشتر از ترکیه است.

این تفاوت‌های چشمگیر در آمار تلفات، نمی‌تواند تنها به خطای انسانی نسبت داده شود. در واقع، کیفیت خودروها و ایمنی آن‌ها نقش بسیار مهمی در سرنوشت سرنشینان پس از تصادف دارند. بررسی‌ها نشان می‌دهند که خودروهای موجود در ایران عمدتاً فاقد استانداردهای ایمنی کافی هستند، در حالی که خودروهای موجود در ترکیه به طور قابل توجهی ایمن‌ترند. خودروهای با کیفیت پایین‌تر در ایران، در صورت وقوع تصادف، احتمال کشته شدن یا آسیب‌های جدی را به شدت افزایش می‌دهند. طبق اظهارات دکتر رئیسی معاون درمان وزارت بهداشت و سخنگوی پویش نه به تصادف، علت اصلی معلولیت ها و آسیب های نخاعی و قطع عضو در تصادفات رانندگی ایران، عدم ایمنی خودروها و کیفیت پایین خودروهای داخلی است.

برای درک بهتر تأثیر خودروها بر آمار تلفات رانندگی، مقایسه‌ای میان خودروهای پرفروش ایران و ترکیه در سال گذشته میلادی می‌توان انجام داد. در ترکیه، خودروهایی مانند فیات اژه، رنو کلیو، رنومگان و تویوتا کرولا که از برندهای معتبر جهانی هستند و دارای استانداردهای ایمنی بالایی می‌باشند، فروش بالایی دارند. در مقابل، در ایران، خودروهایی مانند سایپا کوییک، پژو پارس، ساینا و پژو 207 که به برندهایی با کیفیت ایمنی کمتر تعلق دارند، در صدر فهرست پرفروش‌ترین خودروها قرار دارند. این تفاوت در کیفیت خودروها به طور مستقیم بر نرخ تلفات رانندگی تأثیر می‌گذارد و می‌تواند توضیحی برای تفاوت چشمگیر آمار مرگ و میر ناشی از تصادفات در این دو کشور باشد.

مقایسه ایران و عراق: خودروهای ایمن‌تر به معنای تلفات کمتر

در حالی که وضعیت ایمنی جاده‌ها در عراق نسبت به ایران به هیچ عنوان قابل مقایسه نیست، آمارها نشان می‌دهند که تعداد کشته‌ها در تصادفات عراق بسیار کمتر از ایران است. طبق اظهارات سردار هادیانفر، رئیس پلیس اسبق راهور، در عراق تصادفات رانندگی سه و نیم برابر بیشتر از ایران است، اما تعداد کشته‌ها نصف تعداد کشته‌های ایران است. این اختلاف عمدتاً به دلیل استفاده از خودروهای ایمن‌تر در عراق نسبت به ایران است.

سردار هادیانفر تأکید می‌کند که در عراق گواهینامه رانندگی الزامی نیست و هر فردی که رانندگی بلد باشد، از خودرو استفاده می‌کند. این موضوع باعث می‌شود که تعداد تصادفات در عراق بسیار بیشتر از ایران باشد، اما به دلیل خودروهای ایمن‌تر در این کشور، تعداد کشته‌ها به طور قابل توجهی کمتر است. به عبارت دیگر، حتی با افزایش تعداد تصادفات، ایمنی خودروها می‌تواند تأثیر چشمگیری در کاهش تعداد کشته‌ها داشته باشد.

خودروهای ایران: بحران خودروهای بی‌کیفیت

تفاوت عمده دیگری که می‌توان در تحلیل وضعیت تصادفات رانندگی ایران و کشورهای همسایه مشاهده کرد، کیفیت خودروها است. در ایران، خودروهای تولید داخلی اغلب از نظر ایمنی استانداردهای جهانی را رعایت نمی‌کنند و برخی از آن‌ها حتی در رده صفر ستاره ایمنی قرار دارند. این خودروها پس از وقوع تصادفات می‌توانند منجر به جراحات شدید و مرگ‌ومیر بیشتری شوند.

در مقابل، کشورهای همسایه مانند ترکیه و عراق به تدریج در حال استفاده از خودروهایی با استانداردهای بالاتر ایمنی هستند. این خودروها به دلیل داشتن سیستم‌های ایمنی پیشرفته مانند کیسه‌های هوا، ترمزهای ضدقفل و دیگر تجهیزات ایمنی، می‌توانند تأثیر زیادی در کاهش تلفات رانندگی داشته باشند. به طور خاص، در عراق با وجود تصادفات بیشتر، استفاده از خودروهای ایمن‌تر باعث کاهش تلفات شده است.

در ایران، علاوه بر مشکل خودروهای بی‌کیفیت، سیاست‌گذاری‌های نادرست در زمینه ایمنی جاده‌ها، توسعه و رفع نقاط حادثه ساز، نظارت و مدیریت ترافیک نیز نقش زیادی در بروز تصادفات دارند. کارشناسان پنج عامل اصلی در تصادفات اشاره می‌کنند که عبارتند از: خودرو، جاده، انسان، مدیریت و آموزش. در حالی که در عراق به دلیل عدم وجود گواهینامه رانندگی و آموزش کافی برای رانندگان، خطرات بیشتری وجود دارد، ایران با داشتن زیرساخت‌های قانونی مناسب و سیاست‌های ایمنی همچنان نتواسته است در این زمینه به موفقیت‌های چشمگیری دست یابد.

راه‌حل‌های پیشنهادی برای کاهش تلفات رانندگی

برای کاهش آمار تلفات رانندگی در ایران، لازم است چندین اقدام هم‌زمان در نظر گرفته شود:

1. بهبود کیفیت خودروها: استفاده از خودروهای با استانداردهای ایمنی بالا می‌تواند به طور قابل توجهی از تعداد کشته‌ها و مجروحان تصادفات بکاهد. همچنین باید از خودروهای بی‌کیفیت که در حال حاضر در بازار ایران موجود هستند، استفاده بهینه‌تری صورت گیرد.

2. تقویت آموزش و فرهنگ‌سازی: آموزش‌های صحیح به رانندگان و ترویج فرهنگ رانندگی ایمن می‌تواند نقش زیادی در کاهش تصادفات ایفا کند. گواهینامه رانندگی و آموزش به رانندگان باید به‌طور جدی‌تری پیگیری شود.

3. مدیریت بهتر ترافیک و جاده‌ها: بهبود وضعیت جاده‌ها و مدیریت ترافیک می‌تواند خطرات تصادفات را کاهش دهد. این شامل تعمیر و بازسازی جاده‌های فرسوده و ایجاد زیرساخت‌های مناسب برای ترافیک سنگین است.

4. اعمال قوانین سختگیرانه‌تر: افزایش جریمه‌ها و نظارت بر رعایت قوانین رانندگی می‌تواند تأثیر چشمگیری در کاهش تصادفات داشته باشد.

در نهایت، می‌توان گفت که ایران باید از تجربیات کشورهای همسایه در زمینه بهبود ایمنی خودروها و جاده‌ها استفاده کند. با توجه به آمارهای موجود، مشاهده می‌شود که خودروهای ایمن‌تر و مدیریت بهینه ترافیک می‌توانند تأثیر زیادی در کاهش تعداد کشته‌ها و مجروحان تصادفات رانندگی داشته باشند. ایران باید با اتخاذ سیاست‌های مؤثر و پیاده‌سازی برنامه‌های اصلاحی، به دنبال کاهش تلفات رانندگی و بهبود ایمنی جاده‌ها باشد تا جان شهروندان ایرانی در امان بماند.

انتهای پیام