مضرات کود اوره و جایگزین‌های فناورانه در کشاورزی / چالش‌ها و راهکارها
کود اوره یکی از پرمصرف‌ترین کودهای نیتروژنی در کشاورزی است که به دلیل قیمت پایین و تأثیر سریع در تغذیه گیاهان، همواره مورد توجه کشاورزان بوده است. اما تحقیقات جدید نشان می‌دهد که استفاده بیش از حد از این کود، خطرات جدی برای سلامت انسان و محیط زیست دارد. متخصصان بر این باورند که با توسعه فناوری‌های نوین می‌توان جایگزین‌های مؤثرتری برای این کود یافت که علاوه بر حفظ بهره‌وری کشاورزی، تهدیدات ناشی از نیترات را کاهش دهد.
به گزارش پایگاه خبری تحلیلی رویداد 360 به نقل از تابناک؛ کود اوره به دلیل دارا بودن درصد بالایی از نیتروژن، یکی از مهم‌ترین منابع تغذیه‌ای برای گیاهان محسوب می‌شود. اما بررسی‌ها نشان می‌دهد که این کود، به‌ویژه در صورت استفاده نادرست، می‌تواند آسیب‌های جدی به سلامت انسان و محیط زیست وارد کند.
مضرات کود اوره و جایگزین‌های فناورانه در کشاورزی؛ راهی به سوی تغذیه سالم‌تر
محسن مردی، رئیس پژوهشگاه بیوتکنولوژی کشاورزی ایران، در حاشیه نمایشگاه NAT۳، از انعقاد ۱۶ قرارداد در حوزه کشاورزی فناورانه خبر داد و اظهار داشت:
“یکی از قراردادهای منعقد شده مربوط به کاهش آلودگی‌های ازوت است. واقعیت آن است که نمی‌توان کود اوره را از زنجیره تولیدات کشاورزی حذف کرد، چرا که در صورت حذف، عملکرد کشاورزی به‌شدت کاهش می‌یابد.”
وی با اشاره به مصرف بالای کودهای شیمیایی در کشور افزود:
“در حال حاضر سالانه حدود ۵ میلیون تن انواع کود در کشاورزی مصرف می‌شود. نه‌تنها از نظر میزان مصرف با کمبود مواجه‌ایم، بلکه زمان استفاده از این کودها نیز مشکلاتی دارد. بنابراین، باید به سمت کودهای جایگزین حرکت کنیم تا علاوه بر ارتقای سلامت و امنیت غذایی کشور، تولید نیز افزایش یابد.”
جایگزین‌های فناورانه برای کاهش آسیب‌های کود اوره
کارشناسان تأکید دارند که جایگزین‌های مناسب برای کود اوره می‌تواند نه‌تنها بهره‌وری کشاورزی را حفظ کند، بلکه اثرات زیست‌محیطی و تهدیدهای سلامتی را کاهش دهد. رئیس پژوهشگاه بیوتکنولوژی کشاورزی ایران در این رابطه از تولید دو نوع کود جدید بر اساس فناوری‌های نوین خبر داد و گفت:
“یکی از این کودها، کودهای زیستی است که از طبیعت منشا می‌گیرد و علاوه بر ایفای نقش کود اوره، آثار مثبتی برای سلامت گیاهان و انسان‌ها دارد. نوع دیگر، کودهای شیمیایی با پوشش‌های نانو است که ضمن افزایش کارایی، مصرف کود را کاهش داده و باعث افزایش بهره‌وری می‌شود. این دو محصول می‌توانند به بهبود کیفیت محیط زیست، افزایش تولید و تقویت صادرات کمک کنند.”
- کاهش ۳۰ درصدی تولید کشت پاییزی به دلیل خاموشی چاه‌های کشاورزی
- پرداخت بخشی از مطالبات یارانه بذر توسط وزیر جهاد کشاورزی
کود اوره؛ قاتل خاموش در تغذیه انسان
علاوه بر آسیب‌های زیست‌محیطی، برخی پژوهش‌ها نشان می‌دهند که نیترات بالای موجود در کود اوره می‌تواند عامل بروز بیماری‌های جدی در انسان باشد. مصطفی قانعی، سرپرست ستاد توسعه اقتصاد دانش‌بنیان زیست‌فناوری، سلامت و فناوری‌های پزشکی، در این زمینه هشدار داد:
“مسئله امروز ما دیگر تراریخته‌ها نیست، بلکه نیترات است. تحقیقات نشان داده که انواع سرطان گوارش، به‌عنوان شایع‌ترین نوع سرطان در کشور، رابطه بسیار نزدیکی با نیترات موجود در مواد غذایی دارد.”
وی با اشاره به ضرورت به‌کارگیری فناوری‌های نوین برای کنترل این معضل افزود:
“خوشبختانه امروز شرکت‌های دانش‌بنیان توانسته‌اند با استفاده از فناوری نانو، مصرف کود را به یک‌سوم کاهش داده و بهره‌وری را دو برابر کنند.”
مضرات کود اوره و جایگزین‌های فناورانه در کشاورزی
کارشناسان بر این باورند که برای کاهش استفاده از کود اوره و جایگزینی آن با فناوری‌های جدید، لازم است که سیاست‌گذاران در حوزه کشاورزی ورود جدی داشته باشند. قانعی در این خصوص پیشنهاد کرد:
“وزارت کشاورزی می‌تواند در مواردی که برای تنظیم بازار اقدام می‌کند، قید کند که فقط خریدار محصولات تولیدشده با کود سالم است. در واقع، پول کشور باید صرف محصولات سالم شود.”
کود اوره سال‌هاست که به‌عنوان یک منبع اصلی تأمین نیتروژن در کشاورزی ایران مورد استفاده قرار می‌گیرد، اما عوارض آن بر سلامت و محیط زیست، نگرانی‌های جدی ایجاد کرده است. کارشناسان تأکید دارند که جایگزینی این کود با فناوری‌های نوین، ضمن حفظ عملکرد کشاورزی، می‌تواند گامی مهم در جهت ارتقای سلامت عمومی و کاهش آلودگی‌های زیست‌محیطی باشد. اکنون، سیاست‌گذاران و فعالان حوزه کشاورزی باید برای تسریع در این روند، حمایت‌های لازم را از فناوری‌های جدید انجام دهند.
بیشتر بخوانید:
انتهای پیام
